Turap Tercan
Eskiden Aleviler daha homojen bir yapıya sahipti. Siyaseten Sol’da konumlanmış, laiklik ve demokrasiye sıkı sıkıya bağlıydılar. Türk, Kürt, “Alisiz Alevilik”, “İslam içi–dışı Alevilik” gibi tartışmalar gündemlerinde yoktu. Onları bir arada tutan güçlü bir toplumsal bellek vardı. Aynı acıları konuşur, aynı tarihi paylaşır, aynı değerler etrafında kenetlenirlerdi.
Bugün ise manzara bambaşka. Siyaset Alevilerin içine sızdıkça yolun özünden bihaber olanların elinde kurumlar bir bir yozlaştı. Dün Marksist, Leninist olduğunu iddia eden kimi figürler bugün papazlığa soyunarak adeta yeni bir “din” (Alevilik) icat etme peşine düştüler.
Bir başka parçalanma noktası da etnik temelli ayrışmalarda yaşandı. Oysa Aleviler tarih boyunca hem Türkler hem de Kürtler içinde azınlık oldukları için her iki toplumda da kabul görmediler. Bu gerçek göz ardı edilerek Aleviler etnik fay hatları boyunca bölünmeye zorlandı. Ne yazık ki bunda da kısmen başarı sağlandı. Bugün artık “Türkçü Alevi” ve “Kürtçü Alevi”lerden söz edebiliyoruz.
Sorun bununla da sınırlı değil. Bazı Alevi kurumları, kabul görmenin yolunu Sünniliğe benzemekte buldu. Nice Cemevleri minaresiz camilere çevrildi. Aleviliğin özgünlüğü törpülendi, ritüellerde bile taklitçilik başladı.
Daha da vahimi, Alevilerin 30 yılı aşkın süredir yürüttüğü hak arama mücadelesi devlet nimetlerinden yararlanmak adına pazarlandı. Birçok kurum, asimilasyon politikalarının gönüllü –ve üstelik ücretli– elemanı hâline geldi.
Bugün geldiğimiz noktada Aleviler kendi yolundan, kendi hakikatinden uzaklaştırılıyor. O güçlü ortak bellek parçalanıyor.
Sorulması gereken soru şu; Aleviler, yolun özüne mi sahip çıkacaklar, yoksa siyasetin, etnik ayrışmanın ve devlet asimilasyon politikalarına yem olup yok olup gidecekler mi?
Aleviyol Yorumu
Değerli Turap, iyi bir güncel değerlendirme yapmışsın, ama bende nacizane bu konuda ki düşüncelerimi paylaşmak isterim. Sorunun buraya gelmesi aslında büyük bir planın parçası. Emperyalistler Lozanda kaybettiklerini geri almak istiyor. Bunun tek engeli Mustafa Kemal Atatürk devrimleri ve o fikirleri hala savunan demokrat aydın sünni alevi kitlelerin olmasıdır.
Bu engeli aşmak için alevilerin içine kürt gibi görünen ama kürt olmayan bozkürtleri yerleştirdiler, sünnilerin arasına türk gibi görünen ama türk olmayan bozkurtları yerleştirdiler. Biri sağdan biri soldan ikiside kanla beslenerek semirdiler, devleti ele geçirdiler. Çözüm çare yokmu? Var tabii ki ülkeyi eski cumhuriyet ayarlarına geri getirmek.
Aleviyol