15 EYLÜL 1937
Atatürk’ün, Florya Köşkü’nde Prof. Pittard’ı kabulü..
.Dil ve tarih konuları üzerinde görüşmesi.
EUGENE PİTTARD…
Türk antropolojik yapısı konusunda Atatürk’ü en fazla etkileyen bilim adamıdır.
isviçreli’dir, antropolog ve tarihçi’dir.
Hint Avrupa odaklı tarihçilik anlayışına esir olmayan, tarihsel bulguları tarafsızca yorumlayan ender aydınlardan biridir Eugene Pittard…
Atatürk tarafından 1937’de tertiplenen ikinci Türk Tarih Kongresi‘ne davet edilmiş ve hatta kongrenin açılış nutkunu okumuştur.
Atatürk, Pittard’ın “Irklar ve Tarih, tarihe etnolojik giriş” adlı eserini dikkatle okumuş, üzerinde etraflıca düşünerek birtakım notlar almıştır.
Batı’da ırka dayalı antropoloji kuramının en önde gelen savunucularından Gobineau, Selçuklular ve Osmanlılar’ın diğer ırklarla karışıp saflıklarını yitirdiklerini öne sürerken, Pittard bu savı kabul etmemiş, Türkleri Avrasya’nın en güzel ırklarından biri olduğunu savunarak Türk ırkının fiziksel özelliklerini ortaya çıkaracak çalışmalar yapmış ve bu çalışmalara bizzat katılmıştır.
Atatürk’ün antropoloji çalışmalarındaki gözdesi olan isviçreli profesör Eugene Pittard’ın “Irklar ve Tarih” adlı çalışması Türk antropoloji çalışmalarında kaynak rolü oynamıştır.
Pittard’ın batı merkezli tarih tezine aykırı görüşleri tüm dünyada yankı bulmuştur. hatta “Eugenisme” adıyla yeni bir bilim dalı olarak Avrupa’yı ve Türk aydını’nı etkilemiştir.
Pittard, Türkleri ve Türk dünyasını iyi tanıyordu. Batılı ırkların üstün, doğulu ırkların geri olduğu görüşüne katılmıyordu; tam tersine, doğulu Türklerin de ileri olduğuna inanıyordu. bu inancını da hiç çekinmeden her yerde dile getiriyordu.
Örneğin, Lozan görüşmeleri sırasında ingiliz başbakanı Lloyd George‘un:
“Türklerin, şimdi hak istedikleri Anadolu’da nesi var? orada medeniyet vesikası olarak ne kalmışsa, Yunan’ın, Roma’nın, Bizans’ın dır. Türklerin Anadolu’daki evleri sazdan ve kerpiçten, harabelerden ibarettir. şimdi böyle bir alemi veya onun güzel parçalarını Türklere nasıl bırakırsınız?”
Demesi üzerine Eugene Pittard, Cenevre’nin ünlü bir gazetesinde Lloyd George’a şu tarihi cevabı vermiştir:
“Efendiler, Konya’daki ince minarenin kapısı ile, istanbul’daki muhteşem Süleymaniye’nin kubbelerini yapan millete karşı, böyle söylenemez. haddinizi biliniz…”
Pittard, 1931 yılında Türklerin Avrupa’daki kötü imajını düzeltmek amacıyla, “Küçük Asya’ya Seyahat” adlı bir kitap yayımlamıştı. 1935’te, isviçre’de doktora yapan Atatürk’ün manevi kızı Afet inan‘la tanışmasından sonra, 1937 yılında Türkiye’ye gelip ikinci Türk Tarih Kongresi‘nde onur başkanı olmuş, Türk Tarih Tezi‘ni savunan konuşmalar yapmış ve Türkiye’de büyük bir saygınlık kazanmıştı.
Afet inan, antropoloji alanındaki doktora tezini 1939 yılında Cenevre‘de onun gözetimi altında hazırlamıştı…
15 Eylül 1937: “Atatürk, Profesör Pittard’ı kabul etti”; “Türk Tarih kongresine iştirak etmek üzere İstanbula gelmiş olan Cenevre Üniversitesi antropoloji profesörü M. Eugene Pittard şerefine Türk Tarih Cemiyeti Asbaşkanı Bayan Afet tarafından Atatürkün Floryadaki Deniz evinde hususi bir öğle yemeği verilmiştir. Bu ziyafete M. Pittard’dan başka Madam Pittard, M. Pittard’ın asistanı Madam Dollenbach, İstanbul meb’usu Bayan Fatma Öymen, Bayan doktor Perihan Canver ve meb’uslardan General Ali Fuad, Kılıc Ali, İsmail Müştak ve refikaları hazır bulunmuşlardır. Yemekten sonra Atatürk, Madam Pittard’la Madam Dollenbach’ı mesai odalarında kabul buyurarak kendilerine tarih, arkeoloji hakkında üç buçuk saat konuşmuşlar ve bilhassa Güneş-Dil teorisi ve bunun tatbikatı üzerinde profesörün de büyük dikkat ve alaka ile dinlediği mülakâtı vermişlerdir. Profesör Pittard ve refakatinde bulunanlar Atatürkün yüksek iltifatından ve mülakatın zenginliğinden duydukları hayranlık içinde Ulu Öndere derin şükranlarını sunarak geç vakit avdet etmişlerdir.”
“Atatürk ayrıca “Fethi Okyar (Londra Sefiri), Ferit (Varşova Sefiri), ZekaiApaydın (Rusya Sefiri), F. Rıfkı Atay, Fazıl Nami, İ. M. Mayakon, Hikmet Bayur.”u da kabul etmiştir.
Atatürk’ün, Florya Köşkü’nde Prof. Pittard’ı kabulü..
