Alevilik sekizinci sınıftan başlanarak, derslerde Kuran ve İslam’dan yola çıkan tasavvufi bir anlayış olarak ele alınacak. Temelinde yatan dinde sevgi ve aşk gibi temalar işlenecek.
MİSTİK BİR OLUŞUM
Son sınıfın ders kitabında ise Alevilik bir mezhep olarak değil, tıpkı Mevlevilik, Bektaşilik, Yesevilik gibi “mistik bir oluşum” olarak tanımlanacak.
İzzettin Doğan Cem Vakfı Başkanı :
“Din hizmetlerine geçtiğimiz yıl 1 katrilyon 124 trilyon lira ayrıldı. Bu para Alevilerin de verdiği vergiler sonucu oluştu. Oysa bu bütçeden Aleviler tek kuruş alamadılar. Bütün oyun burada anayasa göre din hizmetlerine ayrılan paradan eşit dağılım yapılmasını önlemeye yönelik. Alevilik için mistik yani kültürel bir oluşum derseniz, din olarak saymamış olursunuz. Böylece Alevilerin bütçeden kendilerine gelmesi gereken kaynaktan istifade etmeleri engellenir. Türkiye’nin üçte birini Aleviler oluşturuyor. Onların haklarını çiğnemiş olursunuz. Avrupa Birliği Hukuku’na göre bir inancın eşit muamele görmesi için ille de bir mezhep ya da bir kalıp içinde olması şartı yok. Bu hükümet yarın açılacak binlerce davanın tümünü kaybeder”
‘Mistik oluşum’ tanımı dünyevi kriz yarattı!
Milli Eğitim Bakanlığı, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi kitaplarına ilk kez eklenecek olan Aleviliği “mistik oluşum” olarak tanımladı Aleviler ise bu tanımlamaya tepkili. Cem Vakfı Başkanı Doğan, “Aleviler Diyanet’ten para almasın diye böyle yapıyorlar” dedi.
Milli Eğitim Bakanlığı, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi kitaplarına ilk kez eklenecek olan Aleviliği “Mistik Oluşum” olarak tanımladı. 22 yıldır hiç değişmeyen ‘Din Kültürü’ müfredatı Aleviliğin de içinde bulunduğu bir dizi yeni konu başlığı ile Avrupa Birliği’ne daha uygun hale getirilecek. Yeni müfredatı hazırlayan uzmanlar arasında Alevi öğretim görevlileri de bulunuyor. İlk çalışmaları 2000 yılında yapılan ancak ‘hükümet değişikliği’ nedeniyle ertelenen yeni din kültürü müfredatı, AKP hükümeti tarafından yeniden gündeme alındı. Yaklaşık 10 akademisyenin üzerinde çalıştığı yeni müfredatta siyasi bir değişiklik yapılmazken, yeni pedagojik yaklaşımların uygulandığı belirtildi. Çalışma önümüzdeki hafta tamamlanıp Talim Terbiye Kurulu’nun görüşüne sunulacak.
LİSELERDE OKUTULACAK
Bakanlık bürokratlarının yürüttüğü çalışmaya göre ilköğretim de öğrencilere sadece temel din öğretimi verilecek. Sekizinci sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi kitaplarının son ünitesi “Dinde Farklı Yaklaşımlar” başlığını taşıyacak. Alevilik ise sadece liselerde Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi müfredatında yer alacak. Lise müfredatı Alevilik, Mesnevilik, Yesevilik, Bektaşilik gibi yaklaşımları daha detaylı olarak inceleyecek. Ayrıca müfredata göre “Türklerin Din Anlayışında Etkili Olan Önderler” başlığı altında Hacı Bayram Veli, Hacı Bektaş Veli, Hazreti Ali gibi isimler işlenecek. Talim Terbiye Kurulu’na gönderilecek program eğer onay alırsa, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi kitaplarının basım hazırlıklarına başlanacak. 2005-2006 öğretim yılına yetiştirilmesi düşünülen yeni kitaplar, Bakanlığın siparişi üzerine din öğretimindeuzman akademisyenler tarafından yazılacak. Milli Eğitim Bakanlığı’nda “Sünni eğitim ayrımı yapılmadığını” savunan bürokratlar, dinle ilgili temel bilgilerin her yönüyle din derslerinin müfredatında bulunacağını belirttiler.
AŞAMA AŞAMA GİRİLECEK
Bakanlığın gelecek eğitim öğretim yılına hazır hale getireceği liseler için Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Programı’nda, Alevilik konusuna aşama aşama girilecek. Alevilik lise boyunca şu şekilde ele alınacak:
- Lise 1: “Türk tasavvuf düşüncesinde Kuran’ın yeri ve önemi’ konusunun yanı sıra, “Türklerin din anlayışında etkili olan önderler” başlığı adı altında Ahmet Yesevi, Hacı Bbektaş-ı Veli, Mevlana, Hacı Bayram-ı Veli, Ahi Evran ve Yunus Emre gibi isimler işlenecek ve Alevilik konusunda öğrencilere ilk bilgiler verilecek.
- Lise 2: Hz. Ali’nin ibadete verdiği önem işlenecek. Aynı sınıfta, “Makalat”tan alınacak “Hacı Bektaş-ı Veli’nin tanrı anlayışı” adı altında bir de okuma parçası yer alacak.
- Lise 3: “Türk tasavvuf anlayışında Hz. Muhammed sevgisi ve Türk kültüründe Ehl-i Beyt sevgisi” konuları öğrencilerle buluşturulacak. Aynı yıl, “Tarihten günümüze İslam yorumları” başlığı ile Şiilik ve Caferilik hakkında bilgi verilecek. Bu çerçevede “Kitab-ı Cabbar Kulu”nun ‘Barış ve Kardeşlik’ konuları işlenecek.
- Lise 4: Son sınıfta öğrenciler, “Mistik yorumlar ve birlikte yaşam kültürü” başlığı altında Alevilik, Bektaşilik, Yesevilik ve Mevlevilik konularıyla tanışacaklar. Aynı yıl Hacı Bektaş-ı Veli’nin Makalaktı’ndan ‘dört kapı kırk makam’ bölümü okutulacak.
Betül KOTAN-ANKARA
‘Zorunlu din dersini kaldırsınlar’
Murtaza Demir Pir Sultan Abdal 2 Temmuz Kültür ve Eğitim Vakfı Genel Başkanı:
“Din dersini zorunlu olmaktan çıkarsınlar. Bu olumsuzluğa Aleviliği de dahil ediyorlar. ‘Suç ortağı’ olmak istemiyoruz. Hükümetimizden Aleviliğe gölge etmemesini ve Anayasa’nın 24. Maddesi ile Milli Eğitim Kanunu’nun 12. Maddesi’ni değiştirerek, din eğitimini ‘zorunlu’ olmaktan kurtarmasını özellikle diliyoruz.”
‘Alevilikten korkan insanlar var’
Ali Rıza Uğurlu Alevi İslam Din Hizmetleri Başkanı:
“Biz dedeler olarak Alevilik için hiç mistik bir oluşum demedik. Aleviliği bilen birinin bu şekilde bir yorum getireceğini de zannetmiyorum. Mistisizm Hiristiyanlığın içinde de Museviliğin içinde de var. Bu tanımlamayı ancak Alevilikten korkan insanlar yapar. Bu yorumla Aleviliğin üzerindeki sis perdesi gitmez tersine bir yığın soru işareti ortaya çıkar.”
‘Böyle tanımlamak doğru değil’
Esat Korkmaz Serçeşme Dergisi Genel Yayın Yönetmeni:
“Alevilik bir felsefe, inanç ve öğretidir. Alevilik, Bektaşilik bir yaşam biçimidir. Ders kitaplarında Aleviliği yalnızca mistik oluşum olarak gösterirseniz doğru tanımlamış olmazsınız. Tasavvuf yanı olduğu için yalnızca bu yanını seslendirilmekle yetinilmiş. Ne yazık ki felsefe, inanç ve öğreti yanı ise göz ardı edilmiş, değerlendirilmemiş.”
‘Alevilik çok zengin bir kavramdır’
Prof. Dr. Belkız Temren Ankara Üniversitesi Sosyal Antropoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi:
“Kitapta yer alacak olan mistisizim tanımlaması yetersiz bir tanımlamadır. Aleviliğin mistik bir tarafı vardır ancak bundan ibaret değildir. Alevilik çok daha zengin bir kavramdır. Mistik oluşum tanımlaması Aleviliğin yalnızca küçük bir parçasını, küçük bir yönünü ifade edebilir. Ama Alevilik sadece bundan ibaret değildir. İçinde din kültürü, inanç kültürü de vardır, Aleviliğin inanç boyutunu görmeden, bu şekilde tanımlamak çok büyük hata olur.”
‘Bari seçmeli ders olarak okutulsun’
Cemal Şener Karacaahmet Dergâhı Yönetim Kurulu Üyesi:
“Alevilik ders kitaplarına konulacaksa seçmeli ders olarak okutulsun. Almanya’nın bazı bölgelerinde Alevilik seçilmiş ders olarak okutuluyor. ‘Mistik oluşum’ Aleviliği ifade etmekte yetersiz kalır. Sünnilik, Şafilik, Hanefilik nasıl bir yorumsa Alevilik de öyle bir yorum. Bu şekliyle öğretilmeye çalışılırsa yasak savılmış olur ancak mesele doğru anlatılamaz.”
‘Diyanet’in ciddi bir uzmanı yok’
Atilla Erden Alevi Bektaşi Birlikleri Federasyonu Genel Sekreteri:
“Bu konuda Milli Eğitim Bakanlığı’nın ya da Diyanet İşleri’nin ciddi bir uzmanı yok. Eğer hükümetin bu konuda ciddi ve bilinçli bir çalışma yapmaya niyetleri olsaydı, bizim uzmanlarımız var onlarla konuşulur, tartışılır ve bu tanımlamayı yapmazlardı. Cem evini bile ibadet yeri kabul etmeden ne yazık ki kendi kendilerine Alevilik tanımı getiriyorlar.”
Betül Kotan Sabah
28. 09. 2024
