Hacı Bektaş-i Veli

“Bir olalım, iri olalım, diri olalım.” Anadolu dervişleri arasında en öne çıkan isimlerden biri de Hacı Bektaş-i Veli’dir. İslamiyet içinde bir yaşam felsefesi kurucusu olan Hacı Bektaşi Veli, İran Nişabur doğumludur. Asıl adı Seyyid Muhammed bin İbrahim Ata olan Hacı Bektaş, velilik makamında olan bir derviş olarak kabul edildiği için Veli ismi almıştır. 1300’lü yıllarda Ahilik teşkilatında önemli hizmetlerde bulunmuştur. Makalat isimli Arapça dilinde bir eseri bulunan Hacı Bektaş-i Veli, kurduğu tarikatıyla, tarikatın anlamı olan Allah yolunu insan erdemleriyle bulmaya dönük bir öğretiyi oluşturmuştur. Dergahına tabi olan ya da oradan yetişenlere Bektaşi ismi verilmiştir ve bazı kesimlerce Anadolu Aleviliği, Bektaşilik ile bir olarak görülür. Hacı Bektaş-i Veli, öğretisi ve kültürü yüzyıllarca taşınan özel bir derviştir. Hacı Bektaş-i Veli, Osmanlı askeri yapılanması olan Yeniçerilerin manevi altyapısını ve birliğini oluşturan kişidir. Osmanlı’nın ilk zamanlarında kültürel ve manevi yönden büyük katkılar sunan derviş, Orhan Bey’in sultanlık duasını da yapan kişidir. Yeniçeriler, savaşa başlarken; “Allah, Allah! İllallah! Baş üryan, sine püryan, kılıç al kan. Bu meydanda nice başlar kesilir. Kahrımız, kılıcımız düşmana ziyan! Kulluğumuz padişaha ayan! Üçler, yediler, kırklar! Gülbang-i Muhammedi, Nûr-i Nebi, Kerem-i Ali… Pirimiz, sultanımız Hacı Bektaş-ı Veli…” demeleri de bunun en önemli kanıtıdır. Hacı Bektaş-i Veli’nin mezarı ve türbesi Nevşehir’de Kapadokya yolu üzerindedir.